با نام رسمی جمهوری تعاونی گویان به انگلیسی : Co-operative Republic of Guyana کشوری در کنج شمال شرقی آمریکای جنوبی است. پایتخت آن جورجتاون و جمعیت آن در سال ۲۰۱۲ حدود ۷۵۸ هزار نفر بودهاست. زبان رسمی این کشور انگلیسی و واحد پول آن دلار گویان است. زبان کرئول گویانی که آمیختهای از چند زبان است به عنوان زبان ملی این کشور شناخته میشود. گویان در قدیم مستعمره هلند و پس از آن به مدت ۲۰۰ سال مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۶ به استقلال دست یافته و در سال ۱۹۷۰ تبدیل به جمهوری شد.
این کشور با سورینام، برزیل، ونزوئلا و اقیانوس اطلس مرز مشترک دارد. گویان تنها عضو اتحادیه کشورهای همسود است که در قارهٔ آمریکای جنوبی قرار دارد و با ۲۱۵ هزار کیلومتر مربع وسعت سومین کشور کوچک آمریکای جنوبی پس از گویان فرانسه و سورینام است. نام گویان در زبان بومیان این سرزمین به معنی «سرزمین آب» است. این کشور از نطر اقتصادی وابسته به منابع طبیعی خود از جمله جنگلهای بکر، کشتزارهای نیشکر، شالیزارهای برنج و معادن طلا و بوکسیت خود بوده است. با وجود این منابع طبیعی این کشور یکی از فقیرترین کشورهای آمریکای جنوبی باقی مانده است.
گویان یکی از چهار کشور غیر اسپانیایی زبان به همراه برزیل پرتغالی سورینام هلندی و گویان فرانسه فرانسوی و تنها کشور انگلیسیزبان آمریکای جنوبی است. از نظر فرهنگی گویان بیشتر به جزایر انگلیسیزبان منطقه کارائیب همچون جامائیکا وترینیداد و توباگو نزدیک است.
۴۳٫۵ درصد از مردم گویان هندیتبار، ۳۰٫۲ درصد سیاهپوست، ۱۶٫۷ درصد دورگه و ۹٫۱ درصد سرخپوست هستند. ۵۷ درصد از مردم این کشور مسیحی، ۲۸ درصد هندو، ۷ درصد مسلمان و 4 درصد نیز بیدین هستند. مرزهای گویان با برزیل ۱۱۱۹ کیلومتر، با سورینام ۶۰۰ کیلومتر، و با ونزوئلا ۷۴۳ کیلومتر است. طول خط ساحلی آن نیز ۴۵۹ کیلومتر است. بلندترین نقطه این کشور رورایما با ۲۸۳۵ متر ارتفاع است.
این کشور را میتوان به ۵ منطقه طبیعی تقسیم کرد: دشت مردابی کمعرض و حاصلخیر در امتداد ساحل اقیانوس اطلس که بیشتر جمعیت کشور در آن زندگی میکند؛ یک نوارهٔ شن و ماسهای سفید دارای تپهزار و خاکهای رسی که با مقداری فاصله از ساحل قرار گرفته و بیشتر ذخایر معدنی گویان در این ناحیه قرار دارد؛ جنگلهای بارانی انبوه در منطقه کوهستانی جنوب این کشور، مناطق نیمهبیابانی در جنوب غرب؛ و منطقهای کوچک از زمینهای پستهای داخلی ساوانای داخلی که در آن کوههای نیز وجود دارد که به تدریج به سوی مرز برزیل افزایش مییابند. گویان یکی از بزرگترین مناطق جنگلی دستنخورده در آمریکای جنوبی را دارد که دسترسی انسان به بخشهایی از آن همچنان دشوار است.
کمبود نیروی کار و نبود زیرساختهای اقتصادی از مشکلات عمده این کشور هستند. بوکسیت، برنج و شکر مهمترین صادرات گویان است و این کشور رشد تولید ناخالص داخلی متوسطی را در سالهای اخیر داشتهاست.
نیروی کار کشور ۴۱۸ هزار نفر است. تولید ناخالص داخلی بر اساس قدرت برابری خرید در سال ۲۰۰۷ حدود ۲ میلیارد و ۹۲۴ میلیون دلار و سرانه ۳۸۴۱ دلار بودهاست. حدود ۳۵٪ این تولید از بخش کشاورزی، ۱۹ درصد از صنعت و ۴۶ درصد از خدمات تأمین میشود.
ماهی و میگو، گوشت گاو و خوک، لبنیات، طلا، پارچه و چوب محصولات مهم دیگر این کشور هستند.
بیشترین صادرات گویان به آمریکا و کانادا هر یک ۱۸٪ و سپس بریتانیا، پرتغال، ترینیداد و توباگو، هلند، بلژیک و جامائیکا هستند.
بیشترین واردات گویان هم که شامل محصولات صنعتی، ماشینها، سوخت و مواد غذایی میشود از ترینیداد و توباگو ۲۳٪، آمریکا ۲۱٪ و سپس چین، کوبا و بریتانیا میآید.