جمهوری متحد تانزانیا (به سواحلی: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) کشوری است در شرق آفریقا که از شمال با کنیا و اوگاندا، از غرب با رواندا، بوروندی و جمهوری دمکراتیک کنگو و از جنوب با زامبیا، مالاوی و موزامبیک همسایهاست و از شرق به اقیانوس هند محدود میشود.
در سال ۱۹۹۶ پایتخت رسمی تانزانیا از شهر ساحلی و بزرگ دارالسلام به شهر دودوما منتقل شد. با این حال دارالسلام هنوز پایتخت تجاری و مقر بسیاری از نهادهای حکومتی کشور است و بندری مهم برای تانزانیا و همسایگان محصور در خشکی اوست. از شهرهای مهم دیگر آن میتوان به آروشا، امبیا، موانزا، موروگور و زنگبار اشاره کرد.
نام تانزانیا واژهای مرکب از تانگانیکا و زنگبار است. این دو کشور در سال ۱۹۶۴ یا یکدیگر متحد شده و جمهوری تانزانیا را تشکیل دادند.
سالهای متمادی اجرای ناموفق سیاستهای «سوسیالیسم آفریقایی»، مانند احداث اجباری مزارع اشتراکی، این کشور را یکی از فقیرترین، توسعهنیافتهترین و وابستهترین کشورهای جهان ساختهاست. فرایند اصلاحات تدریجی در کشور از میانه دههٔ ۱۹۸۰ آغاز شدهاست.
اسلام، مسیحیت و آئینهای بومی، سه دین اصلی این کشور، هرکدام حدود یکسوم از جمعیت کشور را به خود اختصاص دادهاند.
تانزانیا زبان رسمی ندارد اما سواحلی زبان ملی دوفاکتو و عاملی برای وحدت ملی در کشور است. اگرچه در آموزش عالی و متوسطه و دادگاههای عالی از انگلیسی استفاده میشود.
اقتصاد تانزانیا بر پایه کشاورزی استوار است که بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی، حدود ۸۵درصد صادرات و ۸۰درصد نیروی کار را تشکیل میدهد. با این حال شرایط آبوهوایی و ناهمواری موجب شده تا فقط ۴درصد از کشور به کشاورزی اختصاص یابد. محصولات مهم کشاورزی در تانزانیا قهوه، پنبه، چای، توتون و بادام هندی است. قهوه و پنبه و نوعی کنف به نام سیسال در تانگانیکا و نارگیل و گرد میخک در جزایر زنگبار و پمبا کشت میشود.
تانزانیا از بزرگترین تولیدکنندگان ماهی در شرق افریقا ست. ماهی از سواحل دریا و آبهای داخلی، بویژه دریاچههای ویکتوریا و تانگانیکا و نیاسا، صید میشود.
تانزانیا منابع معدنی فراوانی چون طلا، الماس، فسفات، زغال سنگ، آهن، اورانیوم، نیکل، کروم، پلاتین و قلع دارد. استخراج و صادرات گاز طبیعی هم در دههٔ اخیر آغاز شدهاست. تانزانیا همچنین سومین تولیدکننده بزرگ طلا در آفریقا پس از آفریقای جنوبی و غنا ست. توسعهنیافتگی کشور باعث شده تا بهرهبرداری از معادن با مشکل روبرو شود.
بخش صنعت عمدتاً محدود به فرآوری محصولات کشاورزی و تولید کالاهای مصرفی است. صنعت گردشگری بخش مهمی در اقتصاد تانزانیاست. دو پارک طبیعی سرنگتی و نگورونگورو شهرت جهانی دارند.
خشکسالی در سالهای آغازین سدهٔ بیستویکم تولید الکتریسیته در کشور را بسیار کاهش داد، چراکه حدود ۶۰درصد برق تانزانیا توسط نیروگاههای برقآبی تأمین میشود.
واحد پول این کشور شلینگ تانزانیا است.